Kamica
Kamica układu moczowego przez wiele lat rozwija się bezobjawowo. Ból przy oddawaniu moczu pojawia się dopiero wtedy, gdy w nerkach lub przewodach moczowych zgromadzi się piasek.
Jest to typowo męska choroba, bo panowie zapadają na nią czterokrotnie częściej niż kobiety.
Jak tworzą się kamienie?
Nerki filtrując krew, oddzielają z niej substancje szkodliwe i usuwają je z organizmu. Czasem jednak część osadów pozostaje na dnie dolnego kielicha nerki. Tworzy się wtedy płytka osadowa, która może się pokruszyć. Jeśli skruszy się na drobne kawałki, może zostać usunięta naturalną drogą. Jeżeli jednak pozostanie w nerce, stanie się tzw. jądrem, wokół którego z czasem utworzy się kamień stopniowo obrastający nowymi warstwami osadu.
Za dużo mięsa
Do przesycenia moczu związkami chemicznymi, które łatwo się odkładają dochodzi, gdy w codziennej diecie jest za dużo białka zwierzęcego. Ryzyko zachorowania jest większe jeśli pije się mało wody. Kolejne powody to zrosty w drogach moczowych powstające po częstych zakażeniach dróg moczowych. Badania dowodzą, iż piasek i kamienie częściej mają panowie, u których stwierdza się niedobór magnezu.
Woda może wypłukać złogi
W przypadku piasku w nerkach albo skłonności do tworzenia się kamieni, warto pić wody mineralne, które pomagają usuwać złogi lub znacznie zmniejszają ich wielkość. Takie właściwości mają m.in. wody: „Józef” z Krynicy i z Wysowej; „Marysieńka” z Cieplic; oraz w mniejszym stopniu „Anna” z Żegiestowa i „Kinga” z Krościenka. Wody te są nisko- lub średniozmineralizowane, wzmagają kurczliwość i perystaltykę mięśni gładkich dróg
moczowych, a to ułatwia wydalanie kamieni na zewnątrz. Ponadto minerały znajdujące się w wodach pobudzają enzymy regulujące gospodarkę wodną w organizmie. Powoduje to usuwanie z moczem złogów kwasu moczowego, szczawiowego i fosforowego, które są zalążkiem do tworzenia się kamieni w nerkach.
Zależnie od rodzaju złogów, powinno się przestrzegać odpowiedniej diety. Przy kamieniach szczawianowych trzeba zrezygnować m.in z czekolady, szpinaku, rabarbaru, szczawiu, buraków, ostrych przypraw, alkoholu, mocnej kawy i herbaty. Ograniczyć należy ziemniaki, pomidory, marchew, śliwki i truskawki. W diecie powinny się znaleźć kiełki, chleb razowy, kasze, chude mięso, ryby, ogórki, drób, sałata, cebula i owoce. Wskazane jest także picie naparów z ziół takich jak męczennica, nawłoć, brzoza czy lubczyk.
W rękach chirurga
Interwencje chirurgiczne stosuje się tylko w przypadku dużych kamieni, których nie da się usunąć w inny sposób. Lekarze coraz częściej wybierają techniki nieinwazyjne.
Zabieg przezskórny (PCNL) stosuje się, gdy kamień umiejscowił się w dolnym kielichu nerki i nie ma możliwości, by przez drogi moczowe wydostał się na zewnątrz. Wykonuje się go w szpitalu, w znieczuleniu.
Ureterorenoskopia (URSL) – tą metodą usuwa się małe kamienie z moczowodu lub pęcherza moczowego. URSL wykonuje się w szpitalu, w znieczuleniu miejscowym.
Litotrypsja (ESWL) polega na rozbiciu falą dźwiękową kamieni umiejscowionych głównie w górnym kielichu nerki. Zabieg wykonywany jest ambulatoryjnie, w znieczuleniu miejscowym.
Choroby nadnerczy
Nadnercza to dwa gruczoły dokrewne niezbędne do życia, wydzielają do krwi ważne hormony. Gdy zaczynają chorować, zaburzone zostaje funkcjonowanie całego organizmu.
Głównym zadaniem tych ważących zaledwie 5g gruczołów jest wytwarzanie aldosteronu, kortyzonu, adrenaliny, noradrenaliny oraz dehydroepiandrosteronu (DHKA).
Aldosteron reguluje gospodarkę wodną, sodową i potasową, wpływa na funkcjonowanie nerek i układu krążenia.
Kortyzon pobudza wątrobę do przetwarzania tłuszczów i białek w glukozę, hamuje procesy zapalne, bo nie dopuszcza do powstawania specyficznych białych krwinek, które tworzą przeciwciała. Działa też antystresowo, jego nadmiar osłabia układ immunologiczny.
Adrenalina i noradrenalina, nazywane hormonami strachu, walki i ucieczki, przyśpieszają pracę serca, przygotowują organizm do ekstremalnych działań, spowalniają pracę jelit.
Dehydroepiandrosteron przyśpiesza metabolizm tłuszczów i zmniejsza łaknienie, podnosi odporność, chroni przed osteoporozą, ujędrnia skórę, korzystnie wpływa na nastrój i popęd płciowy.
Nadnercza różnią się od siebie kształtem. Prawe przypomina piramidę, lewe ma kształt półksiężyca. Każde z nich składa się z rdzenia i otaczającej go kory. Adrenalina i noradrenalina są wydzielane przez rdzeń, reszta hormonów przez korę nadnerczy.
Gdy zaczynają szwankować, wtedy dość szybko zaburzeniu ulega gospodarka wodno-elektrolitowa organizmu, podnosi się ciśnienie krwi, zmniejsza się odporność na stres i infekcje.
Schorzenia, które mogą rozwinąć się w nadnerczach są następujące:
Hiperaldosteronizm
Jest to wynik nadmiernego wydzielania aldosteronu.
Pod wpływem nadmiernej ilości tego hormonu nerki wydzielają mniej wody i sodu, a więcej potasu. Choroba dotyka najczęściej osoby w wieku 30-50 lat. Więcej przypadków schorzenia notuje się u kobiet.
Wystąpieniu schorzeniu sprzyja niewydolność krążenia, marskość wątroby, doustne środki antykoncepcyjne, leki moczopędne, które przyspieszają wydalanie potasu. Powodem szybszego wydzielania aldosteronu może być także nieleczone nadciśnienie tętnicze, schorzenia nerek, guz chromochłonny.
Objawy choroby są następujące: osłabienie mięśni, zmęczenie, drętwienie ramion, dłoni, nóg i stóp, zwiększone pragnienie, potrzeba oddawania moczu w nocy, przemijające porażenie i kurcze mięśni, zaburzenia widzenia, bóle głowy oraz nadciśnienie tętnicze z wysokimi wartościami ciśnienia rozkurczowego.
Leczenie polega na podawaniu środków powstrzymujące wydzielanie aldosteronu i obniżających ciśnienie krwi. W przypadku gdy powodem dolegliwości jest guz należy go usunąć. Jako uzupełnienie leczenia stosuje się dietę zawierającą mało sodu, a dużo potasu. Bogate w potas produkty które mogą się w niej znaleźć to np. suszone morele i śliwki , rodzynki, owoce cytrusowe, pełnoziarniste produkty mączne.
Każdego dnia chory powinien się ważyć, aby kontrolować jej przyrost. Jeżeli w ciągu doby zaobserwuje wzrost masy o 1,5 kg, powinien jak najszybciej zgłosić się do lekarza, gdyż jego organizm zatrzymuje zbyt dużo wody.
Choroba Addisona
Polega na postępującym niszczeniu gruczołów nadnerczowych.
Schorzenie może wystąpić niezależnie od wieku, równie często u mężczyzn, jak i u kobiet. Jego przyczyna nie jest dokładnie poznana, jednak lekarze przypuszczają, że jest to choroba autoimmunologiczna. Uszkodzenie nadnerczy może spowodować gruźlica, choroby przysadki lub nowotwory. Niewydolność nadnerczy może ujawnić się po odstawieniu stale przyjmowanych sterydów.
Narastające dość wolno objawy, wynikają ze zbyt niskiego stężenia hormonów produkowanych w korze nadnerczy.
Główne objawy to: osłabienie i zmęczenie, brak łaknienia, chudnięcie, bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, nadmierny apetyt na sól, spadek ciśnienia tętniczego krwi, zwłaszcza po zmianie pozycji z leżącej na stojącą, ściemnienie skóry (niby-opalenizna) na odsłoniętych częściach ciała, przyciemnienie blizn i piegów, wypadanie włosów, stałe odczuwanie zimna i częste zmiany nastroju.
Leczenie trwa całe życie. Zaleca się chorym noszenie bransolety z informacją o rozpoznanej chorobie oraz dawce i rodzaju zażywanego leku. To istotne, bo w chwili tzw. przełomu nadnerczowego można szybko pomóc, podając zastrzyk z hydrokortyzonu. W leczeniu stosuje się leki sterydowe, których nie wolno odstawić (ani zmniejszyć dawki) bez porozumienia z lekarzem. Kobiety z chorobą Addisona mogą zajść w ciążę.
Chorzy powinni unikać przeziębień, szczepić się przeciwko grypie i zapaleniu płuc (szczepionki przeciw pneumokokom). Ich dieta powinna zawierać dużo białka i węglowodanów oraz sodu i potasu. Utrzymaniu dobrej kondycji sprzyjają regularne ćwiczenia.
Zespół Cushinga
Jest to nadczynność kory nadnerczy.
Wywołuje ją nadmiar kortykosterydów. Jeżeli przyczyną schorzenia jest choroba nadnerczy, wówczas mówimy o zespole Cushinga, a jeśli przyczyna wywodzi się z przysadki mózgowej, która steruje pracą nadnerczy – o chorobie Cushinga. Schorzenie może być spowodowane przewlekłym przyjmowaniem sterydów.
Objawy: otyłość z gromadzeniem się tłuszczu na tułowiu i karku, różowe rozstępy na skórze, nalana twarz z obrzękniętymi powiekami, jaskrawoczerwone rumieńce na policzkach, nadmierne owłosienie u kobiet, łojotok i trądzik, nadciśnienie tętnicze, osłabienie mięśni, wyraźne zmiany nastroju, zaburzenia miesiączkowania, bóle kości i niska odporność na infekcje.
Terapia polega na stosowaniu leków hamujących produkcję hormonów kory nadnerczy, obniżających ciśnienie tętnicze, oraz preparatów wapnia. Leki należy brać stale. Czasem, gdy w nadnerczu jest guz, trzeba go usunąć.
Chorzy powinni stosować dietę niskokaloryczną z ograniczeniem węglowodanów, ale bogatą w potas i białko. Z powodu osłabienia kości chorzy powinni unikać sytuacji sprzyjających urazom. Warto nosić bransoletę z informacją o chorobie, rodzaju i dawce przyjmowanych leków.
Guz chromochłonny
Twór zbudowany z komórek rdzenia nadnerczy.
W ponad 90% przypadków ma charakter łagodny i nie daje przerzutów. Zwykle rozwija się u osób w wieku 30-50 lat. Przyczyna choroby nie jest znana, choć część przypadków ma podłoże genetyczne.
Przypadłość ujawnia się, gdy dochodzi do zwiększonego wydzielania adrenaliny i noradrenaliny. Wtedy pojawiają się napadowe kołatania serca po wysiłku, nadwrażliwość na zimno, nerwowość, wewnętrzne drżenia, lęk, stałe odczuwanie głodu, osłabienie. Mogą też wystąpić zlewne poty, nagły wzrost ciśnienia z silnym bólem głowy oraz ból w klatce piersiowej.
Chorym podaje się leki blokujące działanie hormonów i obniżające wysokie ciśnienie. Leczenie operacyjne polega na usunięciu guza. Przed operacją należy unikać sytuacji mogących podnieść ciśnienie (wysiłku fizycznego, stresu) i stosować dietę z dużą ilością soli, która zatrzymuje wodę w organizmie, dzięki czemu zwiększa się objętość krwi krążącej w naczyniach.
Choroby dróg moczowych
Prawie 15% kobiet co roku cierpi na zakażenia układu moczowego. U mężczyzn ta dolegliwość zdarza się znacznie rzadziej.
Dlaczego te dolegliwości dotyczą przede wszystkim kobiet?
Główną przyczyną jest budowa anatomiczna: cewka moczowa u kobiet jest krótka, ma zaledwie kilka centymetrów, jest bezpośrednio połączona z przedsionkiem pochwy, gdzie znajduje się dużo bakterii. Do zakażenia w układzie moczowym najczęściej dochodzi drogą wstępującą: bakterie przez cewkę moczową mogą przedostawać się do pęcherza, a następnie w przypadku gdy zakażenie nie będzie leczone, do moczowodów i nerek. U mężczyzn cewka moczowa jest dłuższa, ma kilkanaście centymetrów i nie ma bezpośredniej styczności z bakteriami. Dlatego u panów zakażenia układu moczowego zdarzają się znacznie rzadziej niż u kobiet.
Są kobiety, które nie mają problemu z układem moczowym, i takie, u których ten problem często powraca.
Infekcje układu moczowego częściej dotykają kobiet, które mają stany zapalne pochwy, przedsionka pochwy i sromu. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest wiotki pęcherz. Nie opróżnia się on całkowicie w czasie mikcji, zalegający w nim mocz stwarza świetne warunki dla rozwoju bakterii. Na infekcje są narażone kobiety z obniżoną odpornością, chorobami tarczycy, narażone na stresy. Do zakażeń może przyczynić się też nieuregulowana cukrzyca, gdyż obecność glukozy w moczu stwarza znakomite warunki dla rozwoju bakterii, dla których cukier stanowi świetną pożywkę.
Grupą kobiet szczególnie narażonych na częste infekcje, są kobiety z obniżeniem narządu rodnego, co szczególnie często ma miejsce po menopauzie. Dochodzi wtedy do obniżenia przedniej ściany pochwy oraz pęcherza moczowego. Wówczas podczas mikcji nie wszystek mocz jest wydalany. A to stwarza idealne warunki dla rozwoju bakterii.
Kobiety w ciąży szczególnie narażone na infekcje dróg moczowych.
Ciąża to jeden z czynników ryzyka pojawienia się zakażenia układu moczowego. W czasie ciąży następuje rozluźnienie mięśni gładkich pęcherza, przez co łatwiej zalega w nim mocz. Możliwość infekcji wzmaga dodatkowo zmienione pH moczu na bardziej zasadowe.
W przypadku podejrzenia zakażenia dróg moczowych w czasie ciąży konieczna jest konsultacja. Nieleczona infekcja może nawet spowodować poronienie, uszkodzenie płodu, czy przedwczesne skurcze macicy.
Ze względu na zwiększoną podatność dróg moczowych na zakażenia w czasie ciąży, bardzo ważne jest wykonywanie przed każdą wizytą u ginekologa badania ogólnego moczu. Ma ono na
celu monitorowanie pracy nerek, które w tym okresie muszą przefiltrować i oczyścić około 30-40% więcej krwi niż przed ciążą.
Wpływ zakażenia na pH moczu.
Właściwe pH moczu wynosi 5-6, czyli moczu jest kwaśny, takie pH stwarza niekorzystne warunki do rozwoju bakterii. W momencie gdy pH moczu staje się obojętne lub zasadowe, zaczynają namnażać się bakterie wywołujące infekcje. Na odczyn moczu mają wpływ skłonności organizmu oraz codzienna dieta. Warto spożywać produkty zakwaszające, np. takie które są bogate w witaminę C, żurawinę oraz suplementy z żurawiną. Występujący w jej owocach kwas hipurynowy powoduje zakwaszanie moczu.
Leczenie zapalenia pęcherza
Jeśli kobieta podejrzewa infekcję dróg moczowych, to najlepiej, aby wybrała się do lekarza, a jeszcze przed wizytą zrobiła badanie ogólne moczu. Wówczas wynik badania pomoże lekarzowi w postawieniu diagnozy.
Objawy zapalenia układu moczowego oczywiście mogą być niecharakterystyczne, ale są również pewne typowe dolegliwości, które wskazują na to schorzenie. Do charakterystycznych objawów należą:
częste oddawanie moczu,
uczucie parcia na pęcherz,
szczypanie i ból przy oddawaniu moczu.
Kobiety, które mają nawracające zakażenia układu moczowego, ale objawy są u nich lekkie, mogą próbować leczyć się same, przyjmując preparaty zakwaszające i odkażające drogi moczowe takie jak witamina C czy preparaty z żurawiną. Ważne jest też, by dużo pić, wymuszając tym samym diurezę, a gdy pęcherz będzie często opróżniany, możliwości namnażania się bakterii na pewno będą mniejsze.
Jeśli jednak objawy utrzymują się lub są ostre, występuje wysoka gorączka, ból w okolicach nerek, albo gdy dolegliwości pojawiają się u kobiety w ciąży, konieczna jest wizyta u lekarza. Być może zakażenie zostało wywołane na tyle zjadliwymi bakteriami, że mogą one rozprzestrzenić się na górne odcinki dróg moczowych i w rezultacie stać się przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek. wtedy konieczna jest antybiotykoterapia, i to najczęściej celowana, na podstawie posiewu z dróg moczowych.
Zaniedbane lub nieprawidłowo leczone zapalenie dróg moczowych może przejść w stan przewlekły i doprowadzić do uszkodzenia nerek. Dlatego nie można go lekceważyć.
Zakażenia układu moczowego są chorobą nawracającą. U prawie 30% kobiet, ponowienie występuje nawet wcześniej niż po upływie pół roku. Kobiety u których problemy nawracają, powinny stosować profilaktykę. Między innymi ważne jest, by dużo pić, aby wymusić diurezę i w ten sposób zmniejszyć ryzyko przedostania się czynników chorobotwórczych do dróg moczowych. Konieczne jest też utrzymywanie czystości bakteriologicznej w okolicach pochwy i przedsionka pochwy. Jeśli pojawiają się jakiekolwiek infekcje, to konieczna jest wizyta u ginekologa i podjęcie właściwego leczenia. Ważne jest też odpowiednie dbanie o higienę intymną, używanie specjalnych płynów do higieny intymnej, unikanie tamponów, noszenie bawełnianej bielizny. Ważne jest aby w diecie znalazły się produkty zakwaszające mocz.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz